Szczałb, Parafia Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego
Proboszcz: Ks. mgr Andrzej Prokopiak
Szczałb 40
21 – 470 Krzywda
Kontakt:
Tel.: 25 755 99 74
Początki Sanktuarium Pana Jezusa Ukrzyżowanego w Szczałbie sięgają początków XIX wieku. Wtedy to hrabia Wojciech Suchodolski, kasztelan i dziedzic dóbr Wojcieszkowa, wystawił w 1817 r. drewniany kościółek. Było to wotum za cudowne uzdrowienie, z nieuleczalnej choroby córki Barbary, którego doznała na tym miejscu po bezskutecznym leczeniu zagranicą. Kult Krzyża Świętego istniał na tym miejscu od niepamiętnych czasów. Duży krzyż był umieszczony na gruszy i obecnie z tej gruszy zrobione jest drzewo krzyża.
Kościół będący świątynią filialną parafii Wojcieszków został poświęcony przez Ks. Jana Szuszkowskiego, kanonika katedry w Janowie Podlaskim. Biskup Beniamin Szymański, w dniu 24 IV 1867 r. pozwolił, aby w tej kaplicy celebrowano msze święte, udzielano sakramentu pokuty i Komunii Świętej we wszystkie piątki maja. W 1888 r. odnowiono kaplicę.
Dnia 8 III 1941 r. biskup Czesław Sokołowski, administrator apostolski diecezji siedleckiej, wydał dekret mocą którego erygował publiczną kaplicę w Szczałbie.
W 1942 r. Ks. Franciszek Niemira, proboszcz parafii Wojcieszków, wzmocnił ściany kościoła, wstawił nowe okna i wybudował małą wieżę. Zaś staraniem Ks. kanonika Czesława Mularzuka oraz mieszkańców wsi Szczałb, Burzec i Ruda powiększono kościół przez dobudowanie przedsionka i frontonu kościoła, przedłużono zakrystię oraz pokryto dach blachą ocynkowaną.
Biskup Cz. Sokołowski w dniu 29 IX 1942 r. wydał zarządzenie, aby przy kościele zamieszkał na stałe ksiądz w charakterze wikariusza parafii Wojcieszków. Miał on codziennie celebrować mszę świętą, spowiadać, udzielać Komunii Świętej. Pierwszym wikariuszem został Ks. Stefan Patejuk.
Ks. biskup Ignacy Świrski, ordynariusz podlaski, wkrótce po objęciu rządów w diecezji, wydał w dniu 17 VIII 1946 r. dekret erygujący w Szczałbie filię duszpasterską z mocą obowiązującą od dnia l.IX. Pierwszym rektorem został Ks. Józef Bujalski i jemu przypadł trud związany z organizowaniem życia kościelnego samodzielnej placówki duszpasterskiej.
W 1947 r. kościół został wewnątrz otynkowany. W tym
roku kupiono wielki ołtarz z parafii Tarnawatka, diecezji lubelskiej. Umieszczono w nim Cudowny Krzyż Zbawiciela.
W 1948 r. kupiono do bocznego ołtarza po prawej stronie obraz Matki Boskiej Różańcowej namalowany przez O. Augustyna Jędrzejczyka, paulina z Leśnej Podlaskiej. Po lewej stronie umieszczono obraz Św. Antoniego Padewskiego.
W 1962 r. Ks. Michał Drabarek zelektryfikował kościół i powiększył zakrystię.
W dniu 9 XII 1978 r. duszpasterzem został Ks. Czesław Mazurek. Od chwili objęcia tej placówki zaczął czynić starania o budowę nowej świątyni godnej miejsca pielgrzymkowego.
W dniu 20 XI 1981 r. Ks. dr Jan Mazur, biskup podlaski, wydał dekret erygujący w Szczałbie parafię. W dniu 3 II 1982 r. polecił budowę nowego kościoła. Plany architektoniczne opracował inż. arch. Ryszard Wądołowski z Siedlec. Dnia 30 VI 1982 r. rozpoczęto wykopy fundamentów. W dniu 8 VIII Ks. biskup J. Mazur dokonał poświęcenia kamienia węgielnego. W dniu 12 IV 1983 r. dawny kościół został rozebrany. Budowa postępowała szybko naprzód. Już w dniu 20 XI 1983 r. Ks. biskup J. Mazur dokonał poświęcenia nowego kościoła. Jest to świątynia trzynawowa o długości 34 m, a szerokości 18 m.
W Szczałbie doznaje szczególnej czci Cudowny Pan Jezus Ukrzyżowany wiszący na krzyżu. Chrystus przemawia do modlących się przed nim ludzi. Do stóp tego Krzyża przybywały liczne pielgrzymki. Odpusty gromadziły tłumy wiernych. Odbywały się one w majowe piątki. Zwłaszcza pierwszy i ostatni piątek gromadzi bardzo dużo wiernych nawet z dalekich stron, którzy przybywają śladem swoich praojców.
Utrzymuje się tradycja obchodzenia na kolanach ołtarza Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Wokół Krzyża wiszą liczne wota, które są dowodem żywej wiary i dowodem uzyskanych tu łask.
Pielgrzymi przybywali licznie z racji Jubileuszowego Roku Odkupienia, gdyż Szczałb był miejscem uprzywilejowanym gdzie wierni mogli uzyskać odpust jubileuszowy.
Obecnie parafia Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego liczy ok. 1500 wiernych. Miejscowości należące do parafii: Szczałb, Ruda, Burzec, Zimna Woda.
W odległości 200 metrów od kościoła w kierunku wschodnim bije źródełko, przy którym w lipcu 1946 r. wzniesiono figurę Niepokalanego Serca Maryi. Woda z tego źródełka uważana jest za cudowną. Otóż jak wcześniej wspomniano, hrabia Wojciech Suchodolski, dziedzic dóbr Wojcieszkowa w 1824 r. wzniósł pierwszy drewniany kościół w Szczałbie, jako podziękowanie Bogu za uzdrowienie dziecka. Jego córka od urodzenia niewidoma, pewnego dnia oddaliła się od domu. Odnaleziono ją następnego dnia, siedzącą pod drzewem na którym wisiał obraz Matki Bożej. Dziewczynka odzyskała wzrok po przemyciu oczu wodą ze źródełka, które istnieje do dzisiejszego dnia. Z drzewa na którym wisiał obraz wykonano krzyż w jednej całości, nie łącząc belki pionowej z belką poziomą.
Obecnie znajduje się on w tym kościele , w centralnej części głównego ołtarza. Wokół niego są liczne wota, najstarsze z 1824 r. Potwierdzeniem tego jest płyta z białego piaskowca z wygrawerowanym napisem: „Wojciech hrabia Suchodolski wraz z małżonką Petronelą z domu także Suchodolską i synem Franciszkiem, i córką Barbarą, tę kaplicę ufundowali w roku Pańskim 1817”. Płyta ta była odnaleziona w fundamentach starego kościoła z prawej strony drzwi głównych. Napis jest nie widoczny, ale możliwy do odczytania po namoczeniu wodą.
Ta oto historia sprawiła, że Świątynia stała się Sanktuarium Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego, a pielgrzymi czcząc to miejsce z wielką wiarą czerpią wodę ze źródełka i zabierają ją w naczyniach do swoich domów, aby jej używać z nabożeństwem.